هو
۱۲۱
امروزه بسیاری از مردم کشورهای مسلمان، ترکیه را به عنوان یک کشور سکولار می شناسند، درصورتیکه حقیقت امر اینگونه نیست.
مصطفی کمال، آتاتورک، حکومت ترکیه را بر مبنای سکولار پایه ریزی کرد، و در همان دوران که هم زمان بود با کشف حجاب در ایران، آتاتورک سعی کرد پا را فراتر نهاده و حتی اذان را ممنوع کرد و حروف زبان ترکی را به لاتین تغییر داد. و این اعمال بسیاری از مردم ترکیه را به سمت زندگی بدون تقید به دین حرکت داد و عده ای نیز در عین باورشان به مبانی مذهبی ولی زندگی اجتماعی شان یک زندگی سکولار بود. این همان چهره ترکیه امروز است که با دور نمایی کلیشه ای که در رسانه ها نشان داده شده همخوانی دارد. ولی در اجتماع مردم ترکیه چهره ای دیگری نیز وجود دارد که برای بسیاری مغفول مانده است. در حال حاضر گویا اوضاع اجتماعی ترکیه نسبت به آخرین باری که بنده رفته بودم تغییر کرده است ولی در آن زمان نیز در شهرهایی چون قونیه و کوچه پس کوچه های استانبول چهره های مذهبی زیادی دیده می شد که لزوماً متحجر نبودند! در استانبول مشغول صحبت با شخصی شدم که بعد متوجه شدم از نقشبندیان است. شاید عده ای تصور کنند که تاثیر تصوف بر ترکیه امروز به همان رقص سماع در کنسرتها و کار دستی ها خلاصه می شود در صورتیکه تصوف تاثیر شگرفی بر فرهنگ کشور ترکیه و همچنین بر مردم آن گذاشته است. در آن کشور حتی صوفیان و تاثیر آموزه های آنها بر سیاست غیر قابل انکار است.
محمد فتح الله گولن که نویسنده و سخنران و مدرس علوم اخلاقی است و در حال حاضر در پنسیلوانیای آمریکا زندگی میکند و بنا بر روایتی در تبعید خودخواسته است و از مخالفین دولت ترکیه بشمار می آید در نوشته های خود به کرات به نوشتار صوفیه ارجاع میدهد و از آنها استفاده میکند.
همچنین سلاسل و مکاتب صوفیه در سیاست ترکیه بصورت مستقیم و غیرمستقیم تاثیر گذار هستند.
چند روزیست که شیخ محمود افندی رهبر شعبه ای از طریقه نقشبندیه در ترکیه رحلت کرد. که اخبار آن در رسانه ها نیز منتشر شد. ایشان رهبر سلسله ای از نقشبندیه بود که در ترسیم نقشه سیاسی ترکیه تأثیر زیادی دارند، تعداد اعضای خود را میلیون‌ها نفر تخمین زده اند و پیروان این سلسله به حزبی رای می‌دهند که رهبران این جماعت‌ها آنها را واجد شرایط رهبری کشور، مردم و قادر به حفظ هویت اسلامی و میراث اجتماعی و فرهنگی مرتبط با آن هویت بشمارند.
جماعت شیخ محمود افندی بر اساس اخبار در بین گروه‌های صوفی ترک بیشترین تعداد و تأثیرگذارترین گروه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را دارد. این جماعت توسط شیخ محمود أسطی عثمان اوغلو، معروف به شیخ محمود افندی تأسیس شده است.
شیخ محمود در سن شش سالگی قرآن را حفظ کرد و زبان عربی و فنون آن در صرف و نحو و فصاحت و همچنین زبان فارسی را آموخت و سپس به فراگیری قرائت، علوم قرآن و حدیث پرداخت.
وی در شانزده سالگی پس از تکمیل دروس علوم عقلی و علوم شرعی همچون کلام، تفسیر، فقه و اصول فقه، در سال ۱۹۵۴ به عنوان امام جماعت مسجد اسماعیل آقا در استانبول منصوب شد و چهل و دو سال متوالی در آنجا فعالیت کرد تا اینکه در سال ۱۹۹۶ بازنشسته شد.
در طی آن دوران، پیروان و شاگردان بسیاری جذب او شدند و نفوذ او به تمام استان‌های ترکیه گسترش یافت.
وی به بسیاری از کشورها مانند ایالات متحده آمریکا، آلمان و آسیای مرکزی سفر کرد و در آن کشورها نیز طرفدار بسیاری پیدا کرد.
شیخ محمود افندی صوفی نقشبندی و پیرو مذهب حنفی بود.
رویکرد او مبتنی بر دعوت به بازگشت به سوی خدا و دوری از همه اشکال و مظاهر بیگانگی موجود در جامعه ترکیه است. وی با استفاده از روشی نرم که برای همه اقشار جامعه اعم از سیاستمداران و مقامات کشوری قابل درک است، به دنبال آموزش تشخیص حق از باطل و عمل به دستور قرآنی «امر به معروف و نهی از منکر» بود.
افزایش محبوبیت وی در میان شهروندان باعث شد که مورد آزار و تهمت‌های فراوان کمالیست‌هایی قرار گیرد که منابع کشور را به ویژه پس از کودتای ۱۹۶۰ در دست داشتند.
وی بخاطر فعالیت های مذهبی که داشت بارها به بهانه های واهی مورد محاکمه واقع شد، اما در همه آنها دادگاه حکم به تبرئه او داد.
وی در راستای انجام وظیفه الهی خود که ترویج شریعت و طریقت اسلام و مبارزه با بی دینی و غربزدگی بود، متحمل رنج ها و زحمات فراوان شد.
محمود افندی در طول قریب به پنجاه سال موفق به تربیت نسل جدیدی از ترک‌هایی شد که حافظ قرآن کریم بودند و علوم آن را فراگرفتند و در حال حاضر حفظ و آموزش قرآن به صدها هزار دانش‌آموز و گسترش اندیشه اسلامی در میان میلیون‌ها ترک در مناطق مختلف ترکیه را بر عهده دارند.
اعضای جماعت محمود افندی که عموماً در منطقه فاتح استانبول و در شهرهای ترابزون و قونیه هستند، با لباس ها و پوشش و حجاب اسلامی که نشان‌دهنده هویت آنهاست و همه از پیر و جوان، زن و مرد می‌پوشند، متمایز می‌شوند.
در سفری که به ترکیه داشتم در کنار مزار صدرالدین قونوی به یکی از پیروان ایشان برخوردم و ایشان اعلام کرد که در اینجا نه تنها سلسله مولویه مجالسی دارند بلکه پیروان سلسله نقشبندیه نیز مجالس ذکر خود را برگزار می کنند.
این جماعت در تمام مناسبات خود رویکردی آرام را دنبال میکند و با وجود تمام توطئه‌ها و آزارهایی که در معرض آن قرار گرفته و تلاش‌هایی که برای محدود کردن بنیانگذار و اعضای خود از دهه ۱۹۵۰ با آن روبرو بوده است، خشونت را مطلقاً رد میکند.
مذهب حنفی اساس اعتقادی جماعت محمود افندی است. اعضای این جماعت به عربی روان صحبت می‌کنند، زیرا از سنین جوانی شروع به آموزش آن کرده و سپس علوم آن را از نظر صرف و نحو و فصاحت می‌آموزند.
سلسله نقشبندیه از جمله سلاسل اهل سنت است که اکثر شعبات آن تأکید مؤکدی بر رعایت شریعت سنی و حفظ هویت اهل سنت را دارد و در طول تاریخ خود در امور اجتماعی و سیاسی تاثیر گذار بوده است.
التماس دعا،
یاعلی مدد
